زنان و شش دوره نمایندگى مجلس شوراى اسلامى

 مریم ارشدی  (قسمت اول)

  [بر اساس قانون اساسى همه مردم حق شرکت در انتخابات را دارند، چه زن و چه مرد. به جز ریاست جمهورى که مورد بحث است، زنان از نظر قانونى در سایر انتخابات مى‏توانند همانند مردان با داشتن شرایط قانونى نامزد و انتخاب شوند. در شش دوره انتخابات مجلس شوراى اسلامى، منتهى به سال 1382، زنان هر چند نتوانسته‏اند کرسى‏هاى زیادى را در مجلس به دست آورند اما عدم محدودیت قانونى و حضور عملى آنان در هر شش دوره، حضور آنان در مجلس را امرى تثبیت شده مى‏نمایاند ولى طبعاً در رقابت براى نامزد شدن و رأى آوردن، مسیر آسانى را ندارند. در این مقاله به تفصیل به بررسى آمارى حضور زنان در شش دوره انتخابات تحصیلات، میزان آراء، مقایسه‏ها و زنان منتخب به صورت جداگانه پرداخته شده است، هم در تهران و هم در شهرستان‏ها.]

اشاره: انقلاب اسلامى فضاى جدیدى براى زنان ایران گشود. آرمان‏هاى انقلاب اسلامى، زنان را به عنوان هویت‏هاى انسانى برابر با مردان که از «خمیرمایه واحد» بر آمده و در پیشگاه خداوند برترین آنها، «باتقواترین» آنهاست، مطرح ساخته، همگام با اندیشه‏هاى نوگرایانه نخبگان، عرصه جدیدى را تجربه کرد. زن مسلمان بر اساس اسطوره‏هاى دینى صدر اسلام و زندگى حضرت فاطمه(س) و حضرت زینب(س) از حصارهاى تنگ خارج شده و پذیرش مسئولیت اجتماعى و نقش فعال را که در طول تاریخ به مردان تعلق داشت، نه تنها مجاز بلکه ضرورى یافت.
در الگوى طراحى شده در اندیشه‏هاى متفکران انقلاب اسلامى براى حضور فعال زنان در عرصه‏هاى مختلف اجتماعى، با رعایت ضوابط و شئون اسلامى، نقش معمار بزرگ انقلاب، حضرت امام خمینى(ره)، علماى روشنفکر و نهادهاى مدنى قابل توجه است.
بر اساس قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران نیز همه مردم اعم از زن و مرد، به طور مساوى حق شرکت در انتخابات را دارند و هیچ تفاوتى براى رأى دادن، نامزد و انتخاب شدن بین زن و مرد وجود ندارد. بنابراین مشارکت سیاسى زنان و آنچه پیش از این، از دیدگاه عرف ناصواب به شمار مى‏آمد به عنوان شعور و شعار دینى مطرح شد. در این زمان امنیت اجتماعى و فعالیت در کنار مردان سبب شد که زنان، رهایى‏بخش‏ترین صحنه‏هاى مشارکت خود را تجربه کنند.
تأکید حضرت امام(ره) مبنى بر ضرورت مشارکت و حضور زنان در عرصه‏هاى مختلف نیز موجب شد با آغاز فعالیت‏هاى انتخاباتى براى تشکیل اولین دوره مجلس شوراى اسلامى، زنان در فهرست نامزدهاى انتخاباتى بسیارى از گروهها و تشکل‏ها قرار گیرند و شکل جدیدى از مشارکت سیاسى خود را آغاز کنند. هر چند تا دستیابى به جامعه مطلوب راهى دراز در پیش داریم اما امید است این مقاله که مرورى بر حضور زنان در مجلس شوراى اسلامى است مقوله‏اى براى ارائه اطلاعات بیشتر به مسئولان باشد تا در برنامه‏ریزى‏هاى خود براى دستیابى بر حقوق انسانى زنان و رعایت عدالتى که معمار انقلاب اسلامى حضرت امام خمینى(ره) بدان معتقد بود، تلاش کنند.

انقلاب اسلامى فضاى جدیدى براى زنان ایران گشود. آرمان‏هاى انقلاب اسلامى، زنان را به عنوان هویت‏هاى انسانى برابر با مردان که از «خمیرمایه واحد» بر آمده و در پیشگاه خداوند برترین آنها، «باتقواترین» آنهاست، مطرح ساخته، همگام با اندیشه‏هاى نوگرایانه نخبگان، عرصه جدیدى را تجربه کرد. زن مسلمان بر اساس اسطوره‏هاى دینى صدر اسلام و زندگى حضرت فاطمه(س) و حضرت زینب(س) از حصارهاى تنگ خارج شده و پذیرش مسئولیت اجتماعى و نقش فعال را که در طول تاریخ به مردان تعلق داشت، نه تنها مجاز بلکه ضرورى یافت.
در الگوى طراحى شده در اندیشه‏هاى متفکران انقلاب اسلامى براى حضور فعال زنان در عرصه‏هاى مختلف اجتماعى، با رعایت ضوابط و شئون اسلامى، نقش معمار بزرگ انقلاب، حضرت امام خمینى(ره)، علماى روشنفکر و نهادهاى مدنى قابل توجه است.
بر اساس قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران نیز همه مردم اعم از زن و مرد، به طور مساوى حق شرکت در انتخابات را دارند و هیچ تفاوتى براى رأى دادن، نامزد و انتخاب شدن بین زن و مرد وجود ندارد. بنابراین مشارکت سیاسى زنان و آنچه پیش از این، از دیدگاه عرف ناصواب به شمار مى‏آمد به عنوان شعور و شعار دینى مطرح شد. در این زمان امنیت اجتماعى و فعالیت در کنار مردان سبب شد که زنان، رهایى‏بخش‏ترین صحنه‏هاى مشارکت خود را تجربه کنند.
تأکید حضرت امام(ره) مبنى بر ضرورت مشارکت و حضور زنان در عرصه‏هاى مختلف نیز موجب شد با آغاز فعالیت‏هاى انتخاباتى براى تشکیل اولین دوره مجلس شوراى اسلامى، زنان در فهرست نامزدهاى انتخاباتى بسیارى از گروهها و تشکل‏ها قرار گیرند و شکل جدیدى از مشارکت سیاسى خود را آغاز کنند. هر چند تا دستیابى به جامعه مطلوب راهى دراز در پیش داریم اما امید است این مقاله که مرورى بر حضور زنان در مجلس شوراى اسلامى است مقوله‏اى براى ارائه اطلاعات بیشتر به مسئولان باشد تا در برنامه‏ریزى‏هاى خود براى دستیابى بر حقوق انسانى زنان و رعایت عدالتى که معمار انقلاب اسلامى حضرت امام خمینى(ره) بدان معتقد بود، تلاش کنند.

پایان قسمت اول